Stan przedcukrzycowy – między zdrowiem a chorobą

 7 minut

autorzy:
Dariusz Majcher
Marta Gawrylik
organizatorzy kampanii edukacyjnej „Niebieski Pasek”

Aż 23% badanych nie potrafi wyjaśnić, na czym polega stan przedcukrzycowy, połowa nie potrafi podać żadnego z czynników ryzyka wystąpienia stanu przedcukrzycowego, a 63% nie wie, jakie konsekwencje rodzi stan przedcukrzycowy.[1] Stan ten kojarzony jest przede wszystkim z cukrzycą, co z jednej strony jest dobre, ale jednocześnie powoduje, że wiedza jest powierzchowna – nie są znane jego specyficzne cechy.

Stan pośredni między zdrowiem a chorobą
Stan przedcukrzycowy charakteryzuje się zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Obejmuje dwa typy zaburzeń, u podłoża których leży podwyższony poziom glukozy we krwi. Jednym z zaburzeń jest nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG), drugim – nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT). Obydwa te stany charakteryzują się nieprawidłowymi, podwyższonymi wartościami glukozy we krwi. Stężenie glukozy w przypadku IFG mierzone jest u pacjenta na czczo natomiast dla IGT w 120 minucie po uprzednim wypiciu specjalnego roztworu glukozy. Nieprawidłowa glikemia na czczo dotyczy zazwyczaj ludzi młodych i otyłych. Nieprawidłową tolerancję glukozy częściej rozpoznajemy w grupie osób starszych, szczuplejszych. Czasem stwierdzamy obydwa te stany (IFG oraz IGT) równocześnie u tej samej osoby. Każdy ze stanów podwyższonej glikemii stanowi bardzo silny czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy.

W skali roku ryzyko rozwoju cukrzycy u osoby z rozpoznaną nieprawidłową glikemią na czczo wzrasta 5-krotnie. U osoby z nieprawidłową tolerancją glukozy – 6-krotnie. Jeżeli u osoby występują jednocześnie oba zaburzenia gospodarki węglowodanowej, ryzyko rozwoju cukrzycy w skali roku wzrasta aż 12-krotnie! Wykazano, że w ciągu 6-8 lat u 1/3 pacjentów ze stanem przedcukrzycowym rozwinie się cukrzyca. U 1/3 dojdzie do normalizacji glikemii, a 1/3 będzie nadal charakteryzować się nieprawidłowymi wartościami glikemii.[2]

W teorii diagnostyka stanu przedcukrzycowego jest prosta. Wystarczy oznaczenie stężenia glukozy we krwi i odpowiednia interpretacja wyniku. Według danych aż 62% badanych deklaruje, że przynajmniej raz w roku mierzy poziom cukru we krwi.[1] Jest to obok morfologii i ogólnego badania moczu jedno z najpopularniejszych rutynowych badań. Problemem codziennej praktyki jest jednak zgłaszalność do badań kontrolnych krwi, w tym do oznaczania glikemii u zdrowych osób, które nie mają poczucia zagrożenia chorobą. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne w ślad za rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia zaleca wykonywanie oznaczeń stężenia glukozy co 3 lata u wszystkich osób, które przekroczyły 45. r.ż., zaś co roku w przypadku współistnienia czynników ryzyka cukrzycy.[3]

Czynniki ryzyka wystąpienia stanu przedcukrzycowego
Wśród głównych przyczyn występowania stanu przedcukrzycowego wymienia się nie tylko otyłość, ale także inne czynniki, takie jak: nadciśnienie, dyslipidemia, dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy, choroba układu sercowo-naczyniowego, poprzednio stwierdzona nieprawidłowa tolerancja glukozy, u kobiet przebycie cukrzycy w ciąży lub urodzone dziecko o wadze powyżej 4 kg, zespół policystycznych jajników.

Strony: 1 2