Opieka farmaceutyczna
Przygotowywanie i przechowywanie zawiesin doustnych
4 minuty
autorka: dr n. farm. Arleta Matschay
Pracownia Farmacji Praktycznej, Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Zawiesiny doustne najczęściej sporządza się tuż przed rozpoczęciem terapii, dokonując rozpraszania w wodzie substancji leczniczej przygotowanej uprzednio przez producenta w postaci proszku, tabletek czy granulatu. Najczęściej substancjami leczniczymi przygotowywanymi w takiej formie stałej do przygotowania zawiesiny ex tempore są leki z grupy antybiotyków stosowanych w leczeniu infekcji bakteryjnych u dzieci.
Problemem lekowym w antybiotykoterapii są nieprawidłowości w zakresie nie tylko rodzaju zastosowanego antybiotyku, ale bardzo często nieodpowiedni schemat dawkowania, wielkość dawki wynikająca m.in. z niewłaściwego sporządzenia zawiesiny, czy nieodpowiednia długość terapii, co może skutkować brakiem pożądanych efektów terapeutycznych i powikłań terapii. Lekarz powinien dostosować właściwości farmakologiczne poszczególnych preparatów z indywidualnymi cechami pacjenta, takimi jak: wiek, masa ciała czy droga podania. Ponadto bardzo ważne jest ustalenie schematu właściwego dawkowania po dokonanej ocenie parametrów farmakokinetycznych ze względu na niedojrzałość czy dysfunkcje poszczególnych układów i narządów u dzieci lub dorosłych (żołądek, wątroba, jelita, nerki), a także ewentualne reakcje alergiczne, stosowane wcześniej antybiotyki i schorzenia współistniejące.
W leczeniu ambulatoryjnym u dzieci najczęściej lekarze zalecają stosowanie antybiotyków w postaci zawiesin (jeśli nie ma przeciwwskazań), gdyż powoduje to najmniej stresu podczas podania, bowiem zawiesina posiada z reguły wyrazisty słodki smak oraz przyjemny zapach. Skuteczność terapii w przypadku stosowania zawiesin doustnych zależy od ich odpowiedniego przygotowania i warunków przechowywania. Ponieważ sporządzane są one przez samych pacjentów, warto dokładnie wyjaśnić im, jak prawidłowo wykonać i przechowywać lek w tej postaci.