Papierowe recepty? Anachronizm

 6 minut

W Lesznie i powiecie leszczyńskim działa ok. 50 aptek, kilkadziesiąt przychodni i gabinetów lekarskich. W ramach trwających tu od marca br. testów systemu recepty elektronicznej zrealizowano ponad 5 tysięcy recept. W pilotażowym programie uczestniczy 15 aptek i cztery przychodnie. Jak prototyp sprawdza się w praktyce? Wokół słychać sporo zastrzeżeń do jego kształtu…

W dniu 17 maja br. w Wyższej Szkole Humanistycznej w Lesznie odbyła się konferencja związana z realizacją prototypu e-Recepty. Rzeczywiście, temat wdrażania systemu budził kontrowersje – chociażby z powodu rzekomego braku podstaw prawnych do jego podjęcia. Jednak, jak się okazuje, w projekcie przewidziano wystawianie recept zarówno w postaci elektronicznej, jak i papierowej, czyli dwa „wcielenia” tej samej recepty. Recepta papierowa jest tą, którą przewiduje aktualnie obowiązujące prawo. Recepta elektroniczna jest zaś tą, która przechodzi testy w związku z systematycznie prowadzoną elektronizacją dokumentów w ochronie zdrowia.

Na jakim etapie znajduje się obecnie legislacja procesu informatyzacji służby zdrowia?

Dzień po konferencji w Lesznie, 18 maja br., Prezydent RP podpisał Ustawę z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Jej uchwalenie daje prawne podstawy budowy elektronicznego systemu informacyjnego, który przyniesie konkretne korzyści wszystkim beneficjentom, choć będą to korzyści różne, innego rodzaju – zależnie od tego, kogo dotyczą.

Z czego będą wynikać te korzyści?

Ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia zapewni nową jakość w dziedzinie zarządzania informacją. Ułatwi bezpieczne przetwarzanie tych danych, umożliwi podniesienie poziomu bezpieczeństwa pacjentów, ułatwi pracę lekarzom i aptekarzom. Wreszcie, przyspieszy refundację leków i zmniejszy poziom nieprawidłowości w obrocie produktami leczniczymi.

Ale co w praktyce będzie oznaczało dla wspomnianych przez Pana beneficjentów systemu ochrony zdrowia wejście ustawy w życie?

Pacjenci będą mogli uzyskiwać informacje i dane dotyczące procesu ich leczenia – pod warunkiem, że dane te znajdą się w systemie, a nie będą – jak dotychczas, zapisywane na papierze i przechowywane w szafach. Dokumenty w postaci elektronicznej są czytelne, wyraźne i nadają się do błyskawicznego przekazywania zgodnie z wolą pacjenta. Jeżeli tymi dokumentami są recepty, farmaceuci będą mogli w końcu jednoznacznie i bez wysiłku odczytywać treść recept na ekranach monitorów. Informacja dotycząca sprzedaży leków refundowanych będzie mogła trafić do NFZ natychmiast po wykupieniu leku, co może znacząco przyspieszyć proces refundacji. W tej sytuacji niezwykle istotne wydaje się jak najszybsze odejście od archaicznych recept papierowych, wymagających powrotu do lekarza w sytuacji niepełnej realizacji recepty w aptece. Elektronizacja dokumentów w ochronie zdrowia umożliwi przekazywanie ich w dowolne miejsca, bezpiecznie i pod kontrolą.

Jakie nowe obowiązki zostaną nałożone na apteki i farmaceutów po uruchomieniu systemu recepty elektronicznej?

Elektronizacja systemu ochrony zdrowia nie będzie skutkowała nałożeniem nowych obowiązków na aptekarzy. Będą oni robili dokładnie to samo, co zawsze, ale po prostu w nieco inny sposób. Inaczej – to znaczy łatwiej i wygodniej, a także bezpieczniej. Pomyłki przy odczycie recepty nie będą mogły wystąpić, bo lekarze ordynując leki będą mogli korzystać z możliwości wyboru leków ze słowników znajdujących się w systemie. Ten sam system dostarczy im również wsparcia, polegającego na ewentualnym wskazaniu niepożądanych interakcji leków.

W czasie konferencji, o której wspomniał Pan na wstępie, widoczne było różne podejście do kwestii sprzedaży leków. Farmaceuci wyrażali chęć pozyskiwania wiedzy o lekach, jakie pacjent wykupił w innych aptekach, pacjenci z kolei sugerowali, że nie chcą, by ktoś poza ich przyzwoleniem wiedział, jakie leki wykupują…

Trzeba wyraźnie powiedzieć, że w obecnych realiach technicznych, czyli tzw. procesu elektronizacji przepływu informacji, wyłącznie od regulacji prawnych zależało będzie, czy wyrażana przez aptekarzy potrzeba będzie mogła być zaspokojona. Na razie to pacjent decyduje, co i komu ze swojej dokumentacji elektronicznej udostępni. Obecnie farmaceuta widzi jedynie te recepty, które pacjent mu okazuje w celu ich realizacji.

W treści ustawy znajduje się zapis mówiący o Zintegrowanym Systemie Monitorowania Obrotu Produktami Leczniczymi. Jaka będzie jego rola?

W myśl zapisu ustawy, administratorem Zintegrowanego Systemu Monitorowania Obrotu Produktami Leczniczymi jest Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Leczniczych. Sam system – w oparciu o dane zbierane przez wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych i Głównego Inspektora Farmaceutycznego na podstawie przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne oraz dane zgromadzone w Systemie Informacji Medycznej dotyczące obrotu produktami leczniczymi, pozwoli na stworzenie pełnego obrazu obrotu tymi produktami.

***

e-Recepta w praktyce:

– Rozpoczęte w marcu br. w powiecie leszczyńskim testowanie prototypu recepty elektronicznej potrwa pół roku. Uwagi uczestników testu zostaną wykorzystane przy budowie ogólnopolskiego programu pilotażowego, który ma ruszyć już za dwa lata. Pełne wdrożenie systemu ma nastąpić do końca 2017 r.

– W planowanym systemie każdy pacjent będzie miał własne konto internetowe – odpowiednik notatnika z informacjami o zaleconych przez lekarza i wykupionych w aptece lekach.

– Dane te przesyłane będą na konto bezpośrednio z placówek medycznych oraz aptek współpracujących z systemem e-Recepta. Konto zawierać może dodatkowo podstawowe dane ratunkowe, informacje o chorobach przewlekłych oraz lekach i substancjach chemicznych, na które pacjent jest uczulony. System ma automatycznie weryfikować błędy w dawkowaniu zaordynowanych leków, jak również informować o niebezpiecznych interakcjach między stosowanymi preparatami.

– Podczas testowania prototypu elektroniczna recepta będzie funkcjonowała obok tradycyjnej – papierowej, która będzie jednak drukowana z komputera. W momencie realizacji recepty w aptece farmaceuta na podstawie numeru umieszczonego na recepcie będzie mógł pobrać do swego komputera elektroniczną zawartość recepty.

 

Szczegółowe informacje na temat systemu: www.e-recepta.gov.pl