Łagodne zaburzenia pamięci

Statystyki stwierdzają, że społeczeństwo polskie starzeje się. Wśród problemów ze zdrowiem, jakie zgłaszają starsi ludzie odwiedzający lekarza czy farmaceutę, coraz częściej pojawiają się skargi na zaburzenia pamięci. Słyszymy wówczas od pacjentów: „Ciągle czegoś szukam…”, „Zdarza mi się pomylić imiona wnucząt”, „Mam trudności z koncentracją…”. Oczekują pomocy, choć są zawstydzeni swoim niedomaganiem. Bo to właśnie pamięć daje nam możliwość swobodnego poruszania się w świecie.

Nieoceniona rola rodziny

Z wiekiem zwykle pogarsza się nam pamięć, ale w normalnym procesie starzenia jest ona wystarczająca do prawidłowego funkcjonowania. Każdy czasami zastanawia się, czy wziął zaleconą przez lekarza tabletkę, szuka kluczy położonych gdzieś w chwili roztargnienia, nie pamięta imienia nowo poznanej osoby. Jeżeli zdarza się to sporadycznie i nie towarzyszą temu inne objawy, takie jak: kłopoty z koncentracją, uwagą, planowaniem, etc., to możemy przyjąć, że jest to zwykłe starzenie. Jeżeli natomiast zdarza się to często, a w szczególności utrudnia codzienne funkcjonowanie, powinno zgłosić się do lekarza w celu określenia przyczyny tych dolegliwości. Nie wstydzić się, nie ukrywać swojego problemu, bo nie leczony może postępować i prowadzić do poważniejszych zaburzeń. Nieoceniona jest w tym przypadku rola rodziny. Młodzi powinni uważnie obserwować, co dzieje się u starszych rodziców, babci, dziadka, a w razie potrzeby zaproponować pomoc i zasugerować konieczność odbycia wizyty u lekarza, w celu ustalenia przyczyn osłabienia pamięci.

Rozpoznanie zaburzenia

Co powoduje, że nasza pamięć pogarsza się? Przemęczenie, mała ilość snu, zmartwienia, lęk, niepokój, ale też choroby somatyczne i wiele leków stosowanych w medycynie ogólnej. W wypadku wystąpienia powtarzających się kłopotów z pamięcią, niezbędna jest wizyta u lekarza rodzinnego, w celu określenia stanu zdrowia i wykluczenia chorób, które mogą mieć ujemny wpływ na pamięć. Należą do nich: nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, niedokrwistość, przewlekła obturacyjna choroba płuc, cukrzyca, niedobory witamin (zwłaszcza z grupy B) i mikroelementów, zaburzenia elektrolitowe, choroby endokrynologiczne, np. tarczycy, etc. Jeśli są to łagodne zaburzenia poznawcze, pamięć nasza może samoistnie, po kilku tygodniach lub miesiącach wrócić do normy. Nie wolno jednak bagatelizować problemu. Dlatego tak istotne jest skierowanie pacjenta z symptomami osłabienia pamięci do lekarza specjalisty, w celu określenia przyczyny zaburzenia i zastosowania odpowiedniej farmakoterapii.

Piracetam wśród leków nootropowych

Jeśli do apteki przychodzą pacjenci i proszą o ziołowe preparaty „na pamięć”, warto poinformować ich, że są w sprzedaży leki, które mogą im pomóc skuteczniej i zapobiec postępowaniu zaburzeń pamięci. W łagodnych zaburzeniach pamięci stosuje się najczęściej leki nootropowe. Najbardziej znany i szeroko stosowany jest piracetam. Działa on poprzez wpływ na przemiany energetyczne w komórkach ośrodkowego układu nerwowego (OUN), zwiększa wykorzystanie tlenu i glukozy. W ten sposób ułatwia syntezę związków wysokoenergetycznych i zwiększenie rezerwy energetycznej. Poprzez usprawnienie syntezy neuroprzekaźników piracetam poprawia metabolizm neuronów ośrodkowego układu nerwowego, co jest szczególnie widoczne w stanach zmniejszonej aktywności OUN. Skutkuje to usprawnieniem zapamiętywania i przypominania, koncentracji uwagi oraz poprawą sprawności psychofizycznej. Leki nootropowe przepisuje lekarz. Są bezpieczne, nie uzależniają i nie wchodzą w interakcje z innymi lekami. Stosuje się je zwykle przez wiele tygodni, ponieważ wtedy w pełni ujawnia się ich pozytywne działanie.

Działania niefarmakologiczne

W zaburzeniach pamięci bardzo ważne jest również postępowanie niefarmakologiczne. Warunkiem prawidłowej pracy mózgu jest odpowiednie jego odżywienie, dotlenienie oraz stymulacja przez otoczenie. Dlatego ważne jest, aby pacjenci zachowywali właściwą dietę, aktywność fizyczną i psychiczną (kontakty z ludźmi, samodzielne rozwiązywanie problemów, czytanie, rozwiązywanie krzyżówek). W wielu przypadkach wskazane są odpowiednie ćwiczenia pamięci, uwagi i koncentracji. Działania te, połączone z odpowiednią farmakoterapią, pozwalają zachować sprawność umysłową, dobrą pamięć, a dzięki temu samodzielnie i prawidłowo funkcjonować w świecie.