Krótkotrwałe leczenie zaburzeń snu

 7 minut

dr n. farm. Paulina Mączka
farmakolog

Według Amerykańskiej Akademii Medycyny Snu AASM (ang. American Academy of Sleep Medicine) zalecana długość snu dla osób dorosłych to co najmniej 7 godzin. O bezsenności mówimy w sytuacji, gdy u pacjenta występują trudności w zasypianiu, utrzymaniu ciągłości snu, przedwczesne budzenie się lub też sen mimo prawidłowej długości jest niesatysfakcjonujący i nie daje uczucia wypoczynku. Ze względu na czas trwania możemy podzielić ją na przygodną, krótkotrwałą i przewlekłą. Bezsenność przygodna trwa zwykle 1-2 noce. Z bezsennością krótkotrwałą mamy do czynienia wówczas, gdy zaburzenia snu utrzymują się przez okres do 4 tygodni. Są one najczęściej powodowane reakcją na stres (np. problemy zawodowe, rodzinne) lub zmianą tryby życia (np. przeprowadzka, podróż ze zmianą stref czasu). Bezsenność krótkotrwałą mogą wywołać również choroby somatyczne, np. infekcje, stany zapalne, choroby przebiegające z bólem.

Bezsenność przewlekła, trwająca powyżej miesiąca, najczęściej jest związana z zaburzeniami psychicznymi (depresja i zaburzenia lękowe), przewlekłymi chorobami somatycznymi (przewlekłe zespoły bólowe, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, choroby układu oddechowego oraz sercowo naczyniowego oraz narządu ruchu) oraz uzależnieniami (od alkoholu i środków psychoaktywnych).

Bezsenność pogarsza funkcjonowanie psychospołeczne i jakość życia. Chorzy na bezsenność odnotowują zaburzenia koncentracji, utrzymania uwagi i pamięci. Może występować uczucie zmęczenia, braku energii, spadek motywacji do działania. Pojawiają się zaburzenia nastroju, zwiększone napięcie emocjonalne oraz wzmożona drażliwość. Obserwowane są również dolegliwości somatyczne, tj. napięciowe bóle głowy, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Bezsenność prowadzi również do zaburzenia regulacji wielu układów hormonalnych ludzkiego organizmu. Zmniejszona ilość snu powoduje zwiększenie aktywności układu współczulnego, powoduje nadmierną aktywację osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej. W konsekwencji wzrasta ilość wydzielanego kortyzolu. Bezsenność prowadzić może również do zaburzeń w gospodarce glukozy – zmniejsza się wrażliwość komórek na insulinę, dochodzi do upośledzenia tolerancji glukozy i wzrostu jej poziomu we krwi. Do częstych powikłań bezsenności należą również zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz dolegliwości kostno-szkieletowe.  Duże znaczenie u pacjentów zmagających się z bezsennością mają zmiany nawyków oraz zachowanie higieny snu. Higiena ta to zbiór czynności i zasad, których wykonywanie i przestrzeganie przyczynia się do poprawy jakości snu. Polega na unikaniu kofeiny, alkoholu i wysiłku fizycznego bezpośrednio przed snem oraz dbaniu o odpowiednie ograniczanie stresu, co jest szczególnie ważne, ponieważ stres pobudza czynność osi podwzgórzowo-przysadkowej oraz współczulny układ nerwowy. Przydatnym niefarmakologicznym sposobem leczenia bezsenności jest również wykonywanie ćwiczeń fizycznych w ciągu dnia.

Potrzebę snu można zwiększyć nie tylko poprzez aktywność fizyczną w ciągu dnia, ale również poprzez znaczne skrócenie czasu spędzanego w łóżku. W celu zapewnienia właściwej termoregulacji podczas snu należy również zadbać o odpowiednie wywietrzenie sypialni – optymalna temperatura w pomieszczeniu to 18-21°C. Tuż przed snem nie powinno się również spożywać ciężkostrawnych posiłków ani brać gorącej kąpieli.
Leczenie farmakologiczne bezsenności ma przede wszystkim umożliwić pacjentowi zdrowy, fizjologiczny rytm snu oraz zapewnić komfort prawidłowego funkcjonowania w ciągu dnia. Dobry lek nasenny powinien charakteryzować się przede wszystkim szybkim osiągnięciem stężenia terapeutycznego pozwalającym na zapewnienie ciągłości i odpowiedniej długości snu. Nie powinien mieć wpływu na sprawność w ciągu dnia, posiadać jak najmniejszą liczbę działań niepożądanych i możliwych interakcji z innymi lekami.

Strony: 1 2