Probio-, prebio- czy synbiotyk?

 7 minut

autorka: dr n. farm. Arleta Matschay
Pracownia Farmacji Praktycznej, Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) probiotyki to drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości działają pozytywnie na stan zdrowia. Należą do nich korzystnie działające egzogenne bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium oraz drożdże z rodzaju Saccharomyces. Drobnoustroje te fizjologicznie stanowią mikroflorę ludzkiego przewodu pokarmowego, która zmienia się wraz z wiekiem pacjenta (ok. 2. r.ż. powinna już posiadać cechy osoby dorosłej). Wraz z wiekiem diagnozuje się u pacjentów zmniejszającą się fizjologiczną florę bakteryjną przewodu pokarmowego (dotyczy to w szczególności ilości bifidobakterii), wzrasta z kolei ryzyko rozwoju bakterii patogennych (Clostridium perfringens czy Enterobacteriaceae). Jest to związane z występowaniem zanikowych stanów zapalnych przewodu pokarmowego i u pacjentów geriatrycznych nawet podczas krótkotrwałej antybiotykoterapii może prowadzić do ostrych biegunek, a w konsekwencji do licznych powikłań, np. rzekomobłoniastego zapalenia jelit. Istotą skuteczności zastosowanych probiotyków jest ich oporność na działanie kwasu żołądkowego, żółci czy enzymów trawiennych (można je przyjmować w formie preparatu doustnego – np. kropli, kapsułek, proszku z liofilizatem) oraz ich zdolność do kolonizacji w przewodzie pokarmowym i działanie antagonistyczne względem bakterii patogennych. Probiotyki zgodnie z nazwą według greckiego „pro bios” („dla zdrowia”) zapobiegają w zależności od ilości i rodzaju szczepu niektórym schorzeniom czy dolegliwościom – np. biegunce będącej efektem niepożądanym w trakcie czy tuż po antybiotykoterapii. Mogą również zmniejszać objawy towarzyszące zespołowi jelita drażliwego (korzystny efekt terapeutyczny zauważono po zastosowaniu Bifidobacterium infantis) czy stymulować układ odpornościowy. Stąd stosowanie probiotyków powinno się zawsze zalecać:

  • w trakcie i po antybiotykoterapii w celu zapobieżenia wystąpieniu biegunki bądź też skrócenia jej trwania (w populacji pediatrycznej stosowanie probiotyków znamiennie zmniejszyło ryzyko utrzymywania się biegunki powyżej 3 dni szczególnie w przypadku biegunki rotawirusowej),
  • w biegunkach towarzyszących zaburzeniom funkcjonowania przewodu pokarmowego wywołanych przez bakterie, wirusy, pasożyty czy grzyby,
  • w biegunkach związanych z podróżami na kontynent afrykański czy azjatycki (zaleca się przyjmowanie szczepów Lactobacillus rhamnosus GG czy Saccharomyces boulardii przed podróżą i w trakcie pobytu, co może zapewnić ochronę przed biegunką na poziomie 30-60%).

Strony: 1 2 3