Nauka
Choroba oglądaczy wystaw
7 minut
autor: dr n. med. Leszek Marek Krześniak
specjalista chorób wewnętrznych
Mianem chromania przestankowego (claudicatio intermittens) określa się ból mięśni nogi, który – co charakterystyczne – występuje w czasie chodzenia i zmusza do zatrzymania się, ustępuje zaś po krótkim odpoczynku. Osoby cierpiące na tę dolegliwość potrafią zwykle dokładnie policzyć, po ilu krokach będą musiały się zatrzymać. Ów odcinek drogi, jaki mogą przebyć do wystąpienia bólu, nazywany jest dystansem chromania. Aby zamaskować tę przypadłość, cierpiące na nią osoby zatrzymują się i np. oglądają wystawy sklepowe czy podziwiają coś w okolicy. Potocznie mówi się, że jest to tzw. „choroba oglądaczy wystaw”. Ponieważ odczuwany ból jest zwykle bardzo nieprzyjemny, chorzy potrafią dokładnie obliczyć dystans, aby nie wywoływać nieprzyjemnego objawu. Gorzej jednak, gdy muszą nagle podbiec – np. do autobusu czy tramwaju. Wtedy po krótkim zrywie zatrzymują się nagle i udają, że już im się nie śpieszy. Z biegiem czasu dystans, jaki mogą przebyć bez zatrzymania, skraca się, a dolegliwości występują częściej i stają się coraz bardziej nieprzyjemne.
Przyczyną chromania przestankowego jest proces, który doprowadził do zwężenia naczyń tętniczych w kończynie dolnej – najczęściej jest to proces miażdżycowy. Pojawienie się chromania przestankowego świadczy o tym, że światło tętnicy uległo zwężeniu o ponad 50%. Zwężenie światła tętnicy poniżej 50% zwykle nie powoduje wystąpienia chromania przestankowego. Pracujące mięśnie wymagają zwiększonego dopływu krwi, a zwężona tętnica nie jest w stanie sprostać tym wymaganiom – w efekcie niedokrwione mięśnie komunikują o tym bólem. W zależności od lokalizacji miejsca zwężenia tętnic w nodze bóle w czasie chodzenia mogą pojawiać się w udzie, łydce i pośladku. Objawami towarzyszącymi chromaniu przestankowemu jest ból i uczucie napięcia lub osłabienie siły mięśniowej kończyny. Długotrwały proces prowadzić może do zaników mięśniowych i zaniku owłosienia na tej kończynie. Osoby takie zwykle usiłują „oszczędzać” słabą kończynę i przy chodzeniu utykają.
U wielu osób ze zwężeniem naczyń tętniczych chromanie przestankowe może się nie ujawniać, ponieważ inne choroby, np. przepuklina krążka międzykręgowego, choroba zwyrodnieniowa stawów kończyn, niedowłady kończyn dolnych czy choroba wieńcowa nie pozwalają na wykonywanie takich wysiłków, które spowodowałyby charakterystyczny ból.