Nauka
Czy to już zawał?
5 minut
autor: dr n. med. Leszek Marek Krześniak
specjalista chorób wewnętrznych
Osoby doświadczające bólów dławicowych często zaniepokojone zgłaszają się do placówek służby zdrowia, a nawet wzywają karetki pogotowia. Bóle takie są zlokalizowane za mostkiem i w bardzo wielu przypadkach promieniują do żuchwy, ramienia, a nierzadko i pleców. Podana podjęzykowo nitrogliceryna nie przynosi jednak ich ustąpienia. Chorzy często skarżą się przy tym na niepokój, lęk i gorszą tolerancję na wysiłek fizyczny. Wykonane w trakcie ataku bólu badanie EKG stosunkowo często ujawnia obniżenie odcinka ST, podobne jak w nasilonej chorobie wieńcowej, ale obraz taki bywa zmienny i zmiany te cofają się po ustąpieniu bólu. Natomiast u wielu osób z bólami dławicowymi nie obserwuje się żadnych zmian w EKG. Najczęściej (ok. 80% przypadków) bóle tego rodzaju występują u kobiet po 50. r.ż. W odróżnieniu od osób z zaawansowaną chorobą wieńcową, pojawiają się one w nocy, w spoczynku i nie mają związku z wysiłkiem fizycznym, jak to bywa w przypadku bólów wieńcowych. Pacjenci nierzadko przyjmowani są do szpitala z podejrzeniem zawału serca, którego jednak nie potwierdzają dalsze badania. Rozpowszechnienie badań koronarograficznych spowodowało, że osoby cierpiące na bóle typu dławicowego mają bardzo często wykonywane badanie drożności tętnic wieńcowych. Najczęściej jednak koronarografia nie potwierdza obecności w naczyniach zmian charakterystycznych dla choroby wieńcowej. Spośród osób, u których wykonuje się koronarografię, u 8-30% nie stwierdza się istotnych zmian miażdżycowych w tętnicach wieńcowych.
Publikowane są różne hipotezy tłumaczące przyczyny kardiologicznego zespołu X:
1. hipoteza niedokrwienna – sugeruje, że bóle te występują wskutek zaburzeń w mikrokrążeniu,
2. hipoteza bólu bez niedokrwienia – w tym przypadku prawdopodobnie dochodzi do skurczu prearterioli,
3. nadmierna reaktywność układu współczulnego oraz stany zapalne w ścianach naczyń wieńcowych u kobiet w okresie zaburzeń hormonalnych związanych z menopauzą,
4. zmiana wrażliwości bólowej w podwzgórzu.